Butrint – archeologiczna perła Albanii

Co zwiedzić w okolicy Ksamilu i Sarandy?

Wakacyjny czas spędzony na Riwierze Albańskiej – szczególnie podczas pobytu w Sarandzie lub w Ksamilu warto wykorzystać na poznanie bliżej historii regionu. Albania ma tyle do zaoferowania! Świetnym przerywnikiem w plażowaniu będzie z pewnością wycieczka do Parku Narodowego Butrint.

Jak dojechać?

Podróż z Sarandy zajmie nam około 30 minut, natomiast z Ksamilu to zaledwie 5 kilometrów, więc można ją nawet pokonać piechotą (samochodem około 10 minut). Na tej trasie kursują również autobusy z Sarandy przez Ksamil. Z Sarandy autobusy startują przy ulicy Skenderbeu (równoległa do ulicy Jonianet, przy której jest główna promenada przy morzu, około 100m od portu). W Ksamilu przystanek jest przy głównej ulicy obok Tirana Bank. Ciekawostką jest to, że zakupu biletów nie dokonuje się u kierowcy, tylko podchodzi do nas konduktor i zbiera opłatę za przejazd.

Butrint – nudne ruiny?

Park Narodowy Butrint to miejsce dla tych, którzy lubią się co nieco powłóczyć po okolicy. Nie tylko dla wielbicieli historii i archeologii. Uważam, że zdecydowanie warto tu przyjechać – dla widoków, dla przyjemnego cienia drzew wawrzynowych.

Butrint jest położony na wzgórzu otoczonym z trzech stron wodą – Jeziora Butrint oraz kanału Vivari. Park archeologiczny to niezwykłe połączenie zabytków i przyrody. Robi naprawdę niesamowite wrażenie, jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Albanii.

Poza wartością historyczną (od 1992 r. znajduje się na liście UNESCO),miejsce to ma również wyjątkową wartość przyrodniczą. Park Narodowy Butrint jest jednym z najważniejszych obszarów różnorodności biologicznej w Albanii. Park otaczają bagna, jezioro Butrint oraz zatoka. Jest obszarem objętym ochroną w ramach Parku Narodowego i Konwencji RAMSAR. Chroni ona kompleksy wodno-bagienne, które są bogatym siedliskiem fauny i flory. Ponadto na uwagę zasługuje fakt, że na terenie parku stwierdzono występowanie 800-900 gatunków roślin, a to stanowi aż 27% wszystkich gatunków występujących w Albanii. Park Narodowy Butrint wraz z otaczającymi go mokradłami to jedno z najważniejszych siedlisk ptaków gniazdujących i migrujących. W parku stwierdzono występowanie ponad 247 gatunków ptaków, z czego 70% stanowią ptaki wodne. Ciekawostką natomiast jest to, że wody jeziora będące unikalną mieszaniną wody słodkiej i morskiej stwarzają idealne warunki do hodowli małży.

Początki Butrintu

Według mitologii Butrint mieli założyć uchodźcy z Troi. Pisze o tym w 3 księdze “Eneidy” Wergiliusz.

Jednak z badań archeologicznych wynika , że początkowo istniała tu osada iliryjska. Jednak została ona przekształcona później w kolonię grecką i miasto portowe. Natomiast w latach późniejszych miasto znalazło się pod panowaniem rzymskim. Butrint był również siedzibą biskupstwa. Okres świetności przypada jednak na rządy Bizancjum. Później przez krótki czas był pod okupacją wenecką. W późnym średniowieczu Wenecjanie opuścili miasto plądrując je i niszcząc. Z kolei u schyłku średniowiecza zostało opuszczone przez mieszkańców ze względu na powstałe wokół bagna.

Co zobaczymy?

Zabytki, które mijamy po wejściu na teren parku to:

  • Wenecka wieża z XVI w. oraz znajdujące się u jej stóp łaźnie z czasów rzymskich (II wiek n.e.).
  • Budynki kompleksu świątyni Asklepiosa (skarbiec, sanktuarium, świątynię – wszystkie pochodzące z IV w p.n.e).
  • Runy amfiteatru na 1500 osób (początkowo teatr służył świątyni Asklepiosa, jednak w okresie rzymskim – II w n.e. został przebudowany).
  • Forum romanum ze świętą studnią.
  • Gimnazjon z II w.p.n.e., w którym zachowały się przepiękne mozaiki, w centralnym miejscu znajdowała się fontanna na brukowanym dziedzińcu. Funkcja gimnazjonu nie do końca jest znana, wiadomo jednak, że był on wielokrotnie modyfikowany.
  • Babtysterium – pochodzące z VI wieku n.e. – będące swoistym symbolem Butrintu – znajduje się tu przepiękna mozaika, która ze względów bezpieczeństwa jest przysypana piaskiem i niezwykle rzadko odsłaniana. Mozaika ta zawiera 69 symboli roślinnych i zwierzęcych. Każdy z nich ma chrześcijańskie znaczenie reprezentuje jeden z żywiołów: ziemię, powietrze lub wodę. W czasach cesarstwa wschodniorzymskiego była to druga co do wielkości świątynia z chrzcielnicą (zaraz po Konstantynopolu), zaś tutejsze baptysterium, z racji usytuowania na termach, miało w chrzcielnicy ciepłą wodę.
  • Nimferium – kolejne na szlaku. Jest częścią akweduktu, który doprowadzał wodę.
  • Wielka Bazylika z VI wieku – służyła głównie do obrzędów pogrzebowych oraz przechowywania relikwii męczenników.
  • Następnie ścieżka prowadzi wzdłuż murów obronnych – stąd możemy podziwiać przepiękne Jezioro Butrint wraz z infrastrukturą służącą obecnie do hodowli najpyszniejszych małż na Bałkanach.
  • Kolejno wzdłuż ścieżki mijamy Bramę Jeziorną, nazywaną też Morską (VI w.p..e.) i Bramę Lwa, które miały strzec starożytnego miasta,
  • Dalej ścieżka prowadzi po stromych schodach na najwyżej położoną część półwyspu, gdzie Wenecjanie w późniejszych wiekach wznieśli Zamek obronny. W jego obrębie znajduje się niewielkie muzeum, które prezentuje część znalezisk. Na środku dziedzińca, na postumencie znajduje się głowa posągu bogini o imieniu Dea – jest ona symbolem parku narodowego (w wyniku późniejszych prac archeologicznych okazało się, że jest to głowa posągu Apollina).

Na terenie parku archeologicznego można kupić literaturę związaną z historią miasta, rekonstrukcję mozaik z baptysterium, przepiękną biżuterię oraz hafty.

Co jeszcze warto zobaczyć?

W okolicy Butrintu znajduje się zamek wenecki zbudowany na planie trójkąta, który łatwo dostrzec będąc na górze.

Jak dostać się do zamku? Należy skorzystać z małej przeprawy promowej, która znajduje się zaraz koło wejścia do Parku Narodowego Butrint. Twierdza wznosząca się się tuż przy kanale łączącym Jezioro Butrint z morzem ma trzymetrowe mury. Ich zadaniem prawdopodobnie było dodatkowe zabezpieczenie przed Turkami, którzy zdobywali okoliczne tereny.

źródła: Wikipedia, “Albania” Express Map Izabela Nowak, “Albania. Bałkański Dziki Zachód”, wyd. Bezdroża